يكي از مهم ترين مهارت هاي لازم براي تشكيل زندگي مشترك، مهارت هاي اجتماعي است. اين مهارت ها به انسان كمك مي كنند تا بتواند با افراد ديگر ارتباط سالمي برقرار كند، ارتباطات اجتماعي خود را نگهدارد و در صورت برخورد بامشكلات ارتباطي، به نحو صحيحي آنها را از ميان بردارد.به عبارت ديگر مي توان مهارت هاي اجتماعي را به گونه زير نيز تعريف كرد: مهارت هايي است كه فرد بتواند در يك فضا ي باز به گونه اي با ديگران ارتباط برقرار كندكه حقوق، رضايت، تعهدات و نيازهاي خود رابه صورت منطقي ارضا كند بدون اينكه به حقوق، رضايت، تعهدات و نيازهاي ديگري لطمه زند. در اين تعريف به ضرورت توجه به حقوق و رضايت طرفين ارتباط تاكيد زيادي شده است. در تعريف ديگري مهارت هاي ارتباطي به اين صورت بيان شده است: توانايي تعامل با ديگران در يك زمينه اجتماعي و به صورتي كه مورد پذيرش و قبول اجتماع باشد و ازنظر اجتماعي ارزشمند تلقي شودو از نظر هردوطرف يايكي از طرفين داراي فايده و مثمر ثمر باشد.
همان طور كه مشاهد ه مي كنيد اين مهارت ها براي بهبود ارتباطات انسان لازم و ضروري مي باشند. در زير به دو مهارت اجتماعي و نقش آنها در بهبود ارتباطات زوجين پرداخته مي شود:
مهارت گوش دادن فعال
اگر چه ممكن است ظاهرا اين مهارت موضوعي پيش و پا افتاده تلقي شود ،ولي به خصوص در ارتباط زوجين نقش بسيار مهم و اساسي دارد. به مثال زير دقت كنيد:
- سوسن با خوشحالي مطلبي را براي همسرش بيان مي كردولي به نظر مي رسيد شوهرش درحال روزنامه خواندن است و توجهي به حرف هاي او ندارد. سوسن به شدت عصباني شد و شروع به پرخاش كرد. شوهرسوسن از برخورد او به شدت تعجب كرده بودو او هم شروع به رفتار متقابل نمود.
مثال بالا يكي از شايع ترين مشكلاتي است كه در ارتباط زوجين پيش مي آيد. مشكل بالا از عدم رعايت مهارت گوش دادن فعال ايجاد شده است. گوش دادن فعال به بهبود ارتباط كمك بسياري مي كند. هنگامي كه شخصي از اين مهارت استفاده مي كند، در واقع، به طرف مقابل نشان مي دهد كه به حرف ها و سخنان او توجه دارد و اين توجه حاكي از اهميتي و احترامي است كه براي نفر مقابل قائل است. به اين ترتيب، تاحدي مي توان واكنش افراطي سوسن را دريافت. روزنامه خواندن شوهرش، درواقع، اين معني را مي داد كه به او توجهي ندارد وبراي او احترام و ارزشي قائل نيست. براي گوش دادن فعال سعي كنيد:
1. هنگامي كه كسي صحبت مي كند، كار ديگري انجام ندهيد.
نمي توان هم روزنامه خواند يا تلويزيون تماشا كرد و درعين حال به صحبت هاي فرد مقابل نيز گوش داد نه آن كه فقط حرفهاي طرف مقابل را شنيد. بين شنيدن و گو ش دادن تفاوت وجود دارد. شنيدن چندان دقيق و اساسي نيست و يك امر نسبتا غير ارادي است . شما صداي تصادف ماشين يا صداي همهمه را مي شنويد نه آن كه به آنها گوش دهيد. بنابراين، گوش دادن ارادي و توام با دقت و توجه است.
2. هنگامي كه كسي صحبت مي كند، به صورت او نگاه كنيد.
نگاه نكردن به طرف مقابل نيز اگر چه موضوع ظاهرا ساده و پيش و پا افتاده اي است ولي باز هم حكايت از توجه و احترام طرف مقابل دارد.
3. هنگامي كه كسي صحبت مي كند، سعي كنيد با تكان دادن سر وگاهي استفاده از كلماتي مانند” آها“، ” فهميدم“ يا ” عجب “يا شبه عباراتي مانند اين موارد نشان دهيد كه به حرف ها توجه و دقت داريد.
4. گاه گاه سوال هايي بپرسيد كه نشان دهد شما به صحبت هاي طرف مقابل گو ش مي دهيد.
5. هنگام صحبت كردن طرف مقابل به مطالبي كه مي گويد تمركز داشته باشيد.