09104945869 - 02188780075 info@andishemehr.com

header

گروه درمانی مشکلات ارتباطی

صفحه اصلی / خدمات / گروه درمانی مشکلات ارتباطی

گروه درمانی

گروه درمانی، یکی از انواع روان درمانی هاست که در آن، 5 الی 10 نفر به صورت چهره به چهره با یک یا بیش از یک گروه درمانگر آموزش دیده ملاقات می­کنند و درباره آنچه که آزارشان می­دهد، صحبت می­کنند. همچنین اعضا از طریق بیان احساسات خود درباره آنچه که فردی بیان می­کند یا انجام می­دهد، به یکدیگر بازخوردمی­دهند. این تعامل به اعضای گروه فرصت می­دهد تا راه­های جدیدی از رفتار را  تجربه کنند و درباره روش­های تعامل با دیگران بیشتر بیاموزند. آنچه که این موقعیت را بی­همتا می­سازد، بسته بودن و امن بودن این سیستم است. محتوای جلسات گروه محرمانه است؛ و آنچه که اعضا درباره آن صحبت می­کنند یا در مورد خود بیان می­کنند، بیرون از گروه مطرح نمی شود.

معمولا جلسات اولیه­ گروه بر برقراری اعتماد متمرکز است. در طول این مدت، اعضا  بر ایجاد میزانی از اعتماد کار می­کنند که به آن­ها اجازه می­دهد صادقانه درباره مسایل شخصی صحبت کنند. اعتماد گروه زمانی به­ دست می ­آید که همه اعضا نسبت به گروه تعهد داشته باشند.

گروه درمانی مشکلات ارتباطی

تاثیرات گروه درمانی

وقتی افراد وارد یک گروه می­شوند و آزادانه با سایر اعضای گروه تعامل می­کنند، معمولا مشکلاتی که در زندگی خود و به خصوص در تعاملات اجتماعی خود دارند را بازسازی می­کنند. آنان زیر نظر رهبر گروه که درمانگر ماهر و متخصصی است، فعالیت می کنند. گروه از اعضای خود حمایت می کند، پیشنهادهای مختلف ارایه می کند، یا به تدریج با فرد مواجه می­شود. در گروه فعالیت های مختلف درمانی انجام می شود:

  • حل مشکلات به کمک اعضای مختلف گروه،
  • آموزش رفتار­های جایگزین رفتارهای قدیمی یا ناسالم،
  • شکل گیری فنون اجتماعی جدید یا رشد روش­های جدید ارتباط با دیگران.
  • در طول گروه درمانی، افراد متوجه می­شوند که تنها نیستند. بسیاری از افراد در زندگی خود احساس می­کنند که تنها افرادی هستند که چنین مشکلاتی دارند، ولی در طی گروه درمانی متوجه می شوند که تنها نیستند و دیگران نیز مشکلات مشابهی آنان دارند. در چنین فضایی از اعتماد گروهی، افراد از یک دیگر احساس حمایت می گیرند و احساس می کنند مجازند از هم مراقبت کرده و به هم کمک کنند.

 

مزایای فراوان گروه درمانی

  • کشف موضوعاتی در یک بافت بین فردی که به صورت دقیق­تر زندگی واقعی را منعکس می­کند.

  • گروه درمانی فرصتی  برای مشاهده و انعکاس مهارت­های بین فردی خود شما و دیگران فراهم می­کند.

  • گروه درمانی فرصتی برای مفید بودن هم در طول مشارکت فعال و هم در طول مشاهده فراهم می­کند.

  • گروه درمانی فرصتی برای ارایه و نیز دریافت بازخورد سریع درباره نگرانی­ها، موضوعات و مسایلی که بر روی زندگی فرد تاثیر می­گذارد، ارایه می­دهد.

  • اعضای گروه درمانی از راه کار بر روی موضوعات شخصی در یک جو حمایت­کننده و محرمانه، و از راه کمک به دیگران برای کار کردن روی خودشان، منفعت (یا سود) می­برند.

مزایای گروه درمانی اغلب شامل این موارد است:

  • حس فزاینده حمایت و ارتباط،
  • کاهش خودانتقادی و منفی­نگری،
  • امیدواری تجدیدشده در فرد به توانایی­های شخصی خود،
  • کاردانی فزاینده در یافتن راه­حل­ها،
  • سهولت بیشتر در شناسایی احساسات و خود افشاگری­،
  • اعتماد عمیق به خود و غرایز یک شخص،
  • اطمینان بیشتر به امتحان کردن راه­حل­های احتمالی.

در گروه درمانی درباره چه چیزی صحبت می­شود؟

درباره آنچه شما را به مرکز مشاوره آورده، صحبت کنید. به اعضای گروه بگویید چه چیزی شما را آزار می­دهد. اگر به حمایت نیاز دارید، اجازه دهید گروه این موضوع را بداند. همچنین اگر فکر می­کنید که به مواجهه و رویا رویی نیاز دارید، اجازه دهید آن­ها این موضوع را هم بدانند. گفتن این امر به افراد که چه انتظاراتی از آن­ها دارید، حایز اهمیت است.

احساسات بیان نشده، دلیلی اصلی برای تجربه مشکلات در افراد هستند. آشکار کردن احساساتتان (خود افشاگری)، بخش مهمی از گروه درمانی است و در میزان کمک به شما تاثیر می­گذارد. افشاگری­های مناسب و به جا آن­هایی هستند که به طور مستقیم به مشکل فعلی شما مربوط هستند. اینکه شما چقدر درباره خودتان صحبت کنید بستگی به این دارد که شما با چه چیزی راحت هستید. در صورت داشتن هر پرسشی درباره آنچه که ممکن است مفید باشد و یا آنچه که ممکن است مفید نباشد، همواره می­توانید از گروه سوال کنید.

برداشت های اشتباه شایع درباره گروه درمانی:

1. «من مجبور خواهم بود تمامی عمیق­ترین افکار، احساسات و راز­هایم را به گروه بگویم».

 این شما هستید که چیستی، میزان و زمان اشتراک­گذاری با گروه را کنترل می­کنید. بیشتر افراد درمی­یابند که چه زمانی به اندازه کافی احساس امنیت می­کنند تا آنچه که آزارشان می­دهد را به اشتراک بگذارند، گروه می­تواند بسیار کمک­کننده و تصدیق­کننده  باشد. ما شما را تشویق می­کنیم تا آنچه را که برای افشاسازی­اش آمادگی ندارید را به اشتراک نگذارید. همچنین گوش دادن به دیگران و فکر کردن در مورد اینکه چطور آنچه که آن­ها می­گویند می­تواند در مورد شما به کار گرفته شود، می­تواند کمک کننده باشد.

2. «گروه درمانی طولانی­تر از درمان فردی خواهد شد، زیرا مجبورم زمان را با دیگران قسمت کنم».

در واقع، گروه درمانی اغلب به دو دلیل نسبت به درمان فردی کارآمدتر می­باشد. اولا، در طول جلسات، زمانی که شما کمتر صحبت می­کنید اما با دقت به صحبت­های دیگران گوش می­دهید، می­توانید از گروه سود ببرید. متوجه خواهید شد شما با دیگر اعضای گروه اشتراکات زیادی دارید، و همچنانکه آن­ها روی یک نگرانی کار می­کنند، شما می­توانید درباره خودتان بیشتر بیاموزید. ثانیا، اغلب اعضای گروه موضوعاتی را در شما بیدار خواهند کرد که ممکن است قبلا  از آن­ها آگاه نبوده­اید و یا نمی­توانستید خودتان آن مسایل را درونتان پرورش دهید.

3. «رهبران گروه یا اعضای گروه به صورت کلامی به من حمله خواهند کرد».

بسیار حایز اهمیت است که اعضای گروه احساس امنیت کنند. رهبران گروه، حضور دارند تا به گسترش و ایجاد محیطی امن کمک کنند. اغلب شنیدن بازخورد، دشوار است. همچنان­که اعضای گروه به اعتماد و پذیرش یکدیگر می­رسند، عموما بازخورد و حتی مواجهه مثبت را تجربه می­کنند، مثل اینکه از طرف بهترین دوستشان آمده است. یکی از مزایای گروه درمانی، این است که فرصتی فراهم می کند که بازخوردهای مثبتی در فضای حمایت کننده از دیگران دریافت شود. یافتن دوستانی که به تدریج به شما نشان دهند که چطور می­توانید به نوعی رفتار کنید که به خودتان یا دیگران آسیب نرسانید، فرصت نادری است، اما این دقیقا چیزی است که گروه می­تواند ارایه دهد و این در مسیری محترمانه، و به آرامی انجام خواهد گرفت، بنابراین شما می­توانید این مساله را شنیده و از آن استفاده کنید.

4. «گروه درمانی  در رتبه دوم بعد از درمان فردی قرار دارد».

اگر گروه درمانی به شما پیشنهاد شده است، به دلیل این است که مشاور شما بر این باور است که گروه درمانی بهترین روش برای نشان دادن نگرانی­های شماست. دلیل این که ما گروه درمانی را به ا فراد توصیه می کنیم به این علت نیست که جا برای درمان فردی در اختیار نداریم، یا صرفه­جویی در وقت، بلکه ما زمانی گروه درمانی را توصیه می­کنیم که کارآمدترین روش برای کمک به شما باشد. مشاور شما می­تواند با شما صحبت  کند که چرا گروه درمانی برای شما مفید خواهد بود.

5. «من در صحبت با دیگران مشکلات دردسرهای زیادی دارم و نمی توانم حرف هایم را بادیگران در گروه به اشتراک بگذارم».

بیشتر افراد درباره اینکه آیا قادرند در گروه صحبت کنند یا نه، مضطرب می­شوند. تقریبا بدون استثنا، طی جلسات کمی، افراد متوجه می­شوند که در گروه می­توانند شروع به صحبت کنند. اعضای گروه به خاطر می­آورند که چه چیز ممکن است برای گروه جدید باشد، بنابراین به احتمال زیاد شما حمایت زیادی برای شروع به صحبت در گروه، دریافت خواهید کرد.

اثرات گروه بر اعضای آن

شرکت درگروه درمانی با احساسات و پیامدهای مثبتی متعددی همراه است. بخشی از فرآیندها و اتفاقات مهمی که درگروه رخ می دهد عبارت اند از:

یادگیری- گروه فرصتی فراهم می کند که افراد بتوانند مطالب جدیدی را از یک دیگر بیاموزند. چنین یادگیری هایی می تواند به صورت مستقیم باشد یا به صورت غیر مستقیم.

 

اصلاحات تجارب اولیه- گروه به افراد فرصت می دهد تا تجارب اولیه آسیب زا تحت درمان قرار بگیرند. تجارب منفی ارتباطی مانند طرد، سرزنش، بدرفتاری و آزار در گروه اتفاق نمی افتند و افراد فرصت می کنند تا روابط سالمی را شاید برای اولین بار در طول زندگی خود تجربه کنند. چنین فرصتی امکان برطرف شدن و تسلی آسیب های قبلی را فراهم می کند.

همگانی بودن- بسیاری از اوقات، افراد زمانی که با ناکامی، شکست یا ناملایمات زندگی روبه رو می شوند، باورشان این است که تنها افرادی هستند که دچار چنین وضعیتی شده اند و همیشه از خود می پرسند، «چرا من؟». گروه این فرصت را به افراد می دهد که با مشکلات و رنج های دیگران آشنا شوند. در چنین شرایطی، افراد در می یابند که آنان تنها نیستند و دیگران نیز با مسایلی مانند آنان روبه رو هستند. در چنین فضایی، سوال «چرا من؟»  پاسخ مناسب خود  را باز می یابد.

خوش بینی- تجربه روابط سالم اجتماع، تجربه پیشرفت دیگران، کسب حمایت و توجه از دیگران، فضایی توام با خوش بینی و مثبت اندیشی را ایجاد می کند که با بسیاری از باورهای قبی مراجعان ممکن است که در تضاد باشد.  

القای امید- شاهد پیشرفت و بهبودی دیگران بودن، احتمال دست یابی به بهبودی، رشد و پیشرفت در سایر افراد گروه را ایجاد یا تشدید می کند.

فیدبک- افراد گروه با بیان تجارب، احساسات و نظرات خود به اعضای مختلف گروه، به آنان فرصت می دهند تا به ادامه مسیرهای سلامت و عدم ادامه روش های ناسالم بپردازد. چنین فیدبک هایی صادقانه، خالصانه و برگرفته از تجارب و نظرات افراد گروه خواهد بود.

بیان هیجان ها- اعضای گروه در ضمن بیان احساسات و تجارب خود یا دیگران احساسات و هیجان های خود را بیان می کنند. بیان هیجان ها و دریافت فیدبک مناسب به آن از سوی سایر اعضای گروه به افراد امکان می دهد که علاوه بر بیان صحیح هیجان ها و درک شدن و فهمیده شدن از سوی دیگران، از راه های سالم به تخلیه احساسات منفی خود بپردازند.

نقش شرکت کنندگان در گروه

مهم است که اعضای گروه بدانند که وظایف آنان در گروه چیست، یا چه انتظاری از آنان می رود. بسیاری از مردم با روان درمانی فردی آشنا هستند و می دانند که مردم هنگامی که به یک روان شناس یا مشاور مراجعه می کنند راجع به مشکلات خود صحبت می  کنند. ولی، بسیاری از آنان نمی دانند که در گروه درمانی باید چه فعالیتی انجام دهند و نحوه ارتباط آنان با دیگران چه خواهد بود. بسیاری از افراد، نگران سایر شرکت کنندگان هستند: این که در حضور غریبه ها چگونه می توانند صحبت کنند، آنان چه افرادی هستند، چه قضاوتی در مورد آنان می کنند و بسیاری از نگرانی های دیگر. به همین دلیل مهم است که افراد بدانند که درگروه چه فعالیت هایی باید انجام دهند.

گروه درمانی مرکز اندیشه مهر

فعالیت هایی که شرکت کنندگان در گروه درمانی باید انجام دهند عبارت است از:

  • مطرح کردن مسایل و مشکلات خود در گروه،
  • گوش دادن و کمک کردن به سایر افراد گروه،
  • بیان همدلی به دیگران یا به عبارت دیگر، بیان کردن میزان درک و فهم شان از مشکلات دیگران،
  • بیان کردن احساسات خود نسبت به امور مختلف و از جمله آن چه که در گروه رخ می دهد،
  • تشویق، تحسین، یا بیان احساسات مثبت نسبت به آن چه که درگروه رخ می دهد یا شرکت کنندگان دیگر مطرح می کنند،
  • بیان مخالفت  یا دیدگاه متفاوت و  یا بیان احساسات منفی ولی به گونه ای سالم،
  • بیان تجارب مشترکی که با دیگران دارد،
  • کمک به سایر اعضای گروه چه به صورت کمک های فکری یا کمک های عاطفی،
  • احترام به قواعد و استانداردهای گروه،
  • سایر موارد دیگر.

 

قواعد گروه درمانی

گروه درمانی، یک درمان بسیار جدی است و از آن جایی که در مقایسه با درمان فردی از مزایای بسیاری برخوردار است، امروزه اکثر درمان ها به شکل گروهی برگزار می شود. همانند هر درمان دیگری، گروه درمانی نیز دارای قواعد مهم و اساسی است از جمله:

  • آن چه در گروه رخ می دهد، حرف ها، صحبت ها، اطلاعات و .... بسیار محرمانه است و هیچ مطلبی در خصوص آن چه مرتبط با گروه است، نباید با دیگران حتی نزدیک ترین فرد داخل خانواده مطرح شود. رازداری مهم ترین شرط و قانون گروه درمانی است،

مراحل گروه درمانی

گروه بسیار پویاست و از ابتدایی که افراد در جلسه اول شرکت می کنند تا انتهای آن، از مراحل مختلفی می گذرد. می توان  مراحل گروه درمانی را به شرح زیر خلاصه کرد:

مرحله اولیه

قبل از تشکیل گروه، روان شناس یا مشاور، برای گروه برنامه ریزی می کند و افرادی که ویژگی های خاصی داشته باشند را برای آن گروه خاص شناسایی می کند و از آنان دعوت می کند که در گروه شرکت کنند. به عبارت دیگر، دعوت از افراد گروه جهت شرکت در گروه، پدیده ای تصادفی نیست. بلکه، قبل از آن روان شناس و مشاور، مزایای شرکت در گروه را برای هر فردی بررسی می کند و درصورتی که مشخص شود، شرکت آن فرد خاص در گروه برای وی مفید خواهد بود، از وی دعوت به عمل می آید. یعنی تناسب فرد برای گروه درمانی و میزان استفاده وی از مزایای گروه درمانی به دقت بررسی می شود. مهم است که شرکت کنندگان بدانند، دلیل برگزاری گروه و دعوت از آنان به این دلیل نیست که:

  • هیچ کسی اجازه ندارد که نسبت به دیگران، توهین، بدرفتاری، آزار، اهانت یا برخورد منفی نشان دهد،
  • اعضای گروه اجازه ندارند که در خارج از ساعت برگزاری گروه به صورت دو یا چند نفری با هم قرار ملاقات گذاشته یا دور هم جمع شوند. البته اعضای گروه می توانند بعد از برگزاری جلسه گروه درمانی، کل گروه، نشستی داشته باشند بدون حضور درمان گران. در صورتی که اعضای گروه به صورت دو یا چند نفری با هم جلساتی داشته باشند که سایر اعضای گروه  در آن مشارکت نداشته باشند، گروه از شکل یک گروه منسجم تبدیل به گروهی متشکل از خرده گروه های مختلف می شود که آن انسجام گروهی از بین می رود و احتمال فروپاشی سریع گروه وجود دارد.
  • از آن جایی که تعاملات بین اعضا در بیرون از گروه می­تواند بر ارتباطات درون گروه تاثیر بگذارد، تاکید بر این است که در هر صورت یا به هر دلیلی که چنین روابطی ایجاد شد، حتماً درمورد  وجود چنین تعاملاتی، در گروه بحث و صحبت شود،
  • اعضای گروه متعهد می شوند که راس ساعت مقرر در جلسه حضور یابند،
  • در صورتی که فردی به دلیلی نتواند در یک جلسه گروه درمانی شرکت کند، حتماً، باید از قبل غیبت خود را اطلاع دهد،
  • اعضای گروه متعهد می شوند که تا پایان گروه در جلسات گروهی شرکت کنند، 
  • روابط عاطفی و عاشقانه در گروه نباید ایجاد شود،
  • روابط افراد یک گروه، متناسب با ارزش ها واستانداردهای اجتماعی است،
  • در صورتی که یکی از اعضای گروه به هر دلیلی، نخواهد جلسات گروهی را ادامه دهد، مهم است که برای آخرین بار در جلسه حاضر شود و در مورد آن صحبت کند. گاهی اوقات، دلایلی که فرد نمی داند و مرتبط با آسیب و صدمه روانی قبلی وی است، منجر به تمایل به قطع جلسات گروهی می شود. زمانی که چنین موضوعی در گروه مطرح می شود، ممکن است علت زیرین این تصمیم شناسایی و برطرف شود و دوباره انگیزه برگشت به جلسه را فرد به دست آورد.
  • معمولاً مدت یک گروهِ درمانی، 90 دقیقه است.
  • هزینه گروه درمانی، در ابتدا یا انتهای ماه و به صورت یک جا دریافت می شود، چه فرد در همه جلسات شرکت کرده باشد چه نه.
  •  در مورد زمان و مکان برگزاری گروه درمانی توافق همه اعضای گروه ضروری است.
  • چنان چه ضروری باشد تغییراتی در گروه ایجاد شود، تصمیم گیری در مورد آن در  جلسه مطرح شده و توافق اعضای گروه کسب می شود.
  • گروه درمانی، ارزان تر است،
  • وقت درمان گر کم است و یا تعداد مراجعان زیاد است.
  • بلکه، ملاک اصلی این است که گروه درمانی برای این نوع از بیماران اثربخش تر است. از َآن جایی که مردم با گروه درمانی خیلی آشنا نیستند، درمان گر علاوه بر بررسی میزان تناسب مراجعان برای گروه درمانی، باید در مورد گروه درمانی به آنان آموزش دهد و انتظاراتی که در گروه از آنان وجود دارد را یک به یک معرفی کند. علاوه بر این، نگرانی و ترس های شرکت کنندگان را بداند و بتواند از میزان نگرانی آنان بکاهد و ترس های آنان را برطرف کند.

    پس از تشکیل اولین جلسه گروه، به اهداف گروه و انتظاراتی که از شرکت کنندگان و جود دارد پرداخته می شود. در جلسه اول، طبیعی است که اعضای گروه دچار نگرانی، اضطراب، شرم یا احساسات مختلف باشند که در این موارد بحث گروهی انجام می شود.

    مرحله گذر یا انتقال

    مهم است که در این مرحله، نگرانی ها و اضطراب های شرکت کنندگان مطرح شده، بحث شود و برطرف شود. معمولاً بعد از جلسه اول، اعضای گروه از حضور درگروه احساس رضایت و آرامش بیشتری می کنند. گاهی نیز ممکن است دود لی و تردیدهایی در بعضی اعضا مشاهده شود که به کلیه این موارد از سوی درمان گر و کمک درمان گر رسیدگی و توجه می شود.

    مرحله کاری

    بیشترین بخش گروه درمانی در این مرحله قرار دارد. مدتی پس از تشکیل گروه، انسجام بین اعضای گروه ایجاد می شود و اعضای گروه احساس می کنند که «ما» هستند. آنان به طور فعالانه ای به یک دیگر کمک می کنند تا با احساسات ناراحت کننده خود مبارزه کند،  سعی و تلاش می کنند تاهم دیگر را درک نموده و بفهمند، راهنمایی بدهند و حمایت کنند. از سوی دیگر، از بودن کنار هم خوشحال می شوند و حتی در طی هفته برای جلسه روزشماری می کنند یا زمانی که به دلیل تعطیلات، جلسه گروه برگزار نمی شود، متاسف می شوند.

    مرحله آخر و اختتام گروه

    زمانی که گروه توانست به اهداف خود دست یابد و اعضای گروه توانستند بر مشکلات خود چیره شوند، زمان پایان دادن به گروه  فرامی رسد. اختتام و پایان دادن به گروه، بر اساس توافق گروهی است. معمولاً، از یک یا دو ماه قبل از پایان گروه، به اطلاع  افراد می رسد که گروه تا تاریخ خاصی پایان می یابد. به احساسات اعضای گروه از پایان گروه رسیدگی می شود، افراد گروه احساسات خود را بیان می کنند. علاوه بر این، اعضای گروه به مرور دستآوردهایی که در طی گروه درمانی  کسب کرده، می پردازد. همچنین، اجزای درمان که برای آنان مفید بوده است، مرور و بررسی می شود. علاوه بر این، برای پیشگیری از برگشت وعود مشکل نیز رهنمودها و راهنمایی هایی ارایه می شود.

    گروه درمانی، تجربه جالب و منحصر به فردی برای اکثریت قریب به اتفاق انسان هاست. علاوه بر این، درمانی ارزان است. علی رغم ارزان تر بودن این درمان در مقایسه با درمان فردی، سرعت گروه درمانی از سرعت درمان فردی بیشتر و تجربه آن از درمان فردی شیرین تر و جذاب تر است.

مرکز مشاوره اندیشه مهر، گروه های مختلف درمانی برای مشکلات مختلف طراحی و برگزار می کند.


اشتراک در شبکه های اجتماعی



ارسال دیدگاه