09104945869 - 02188780075 info@andishemehr.com

header

مهارت همدلی

صفحه اصلی / مقالات / ازدواج / مهارت همدلی

همدلي به معني توانايي درك و فهم احساسات ديگران است. همدلي قدرت درك و فهم يك انسان نسبت به احساسات، افكار و اعتقادات فرد ديگري است حتي اگر تا كنون اين احساسات يا تجربيات را در زندگي نداشته باشد. در واقع، همدلي به فرد اين امكان را مي دهد كه بتواند احساسات و حالاتي را در ديگري بفهمد كه  تا كنون تجربه نكرده است. همدلي باعث مي شود كه از سطح خودمان فراتر رفته و ديگران را عميق تردرك نماييم. به اين ترتيب، همدلي قدرت و ظرفيت درك انسانها را افزايش مي دهد. همدلي اين امكان را مي دهد كه فرد بتواند خود را جاي ديگري بگذارد، از ديدگاه او به موضوع نگاه كند و بتواند احساسات وي را درك كند. براي روشن ترشدن مفهوم همدلي به مثال هاي زير توجه كنيد:

  • سميرا در شرايط خانوادگي بسيار نامناسبي زندگي مي كند وبه همين دليل نمي تواند به اندازه توانايي خود به درسهايش بپردازد. او اين موضوع را با يكي از اساتيدي كه در درس او عملكرد بسيار ضعيفي داشته در ميان گذاشته است.

برخورد همدلانه استاد: مي فهمم كه شرايط خوبي براي درس خواندن نداري.

برخورد ناهمدلانه استاد: اينها همه بهانه است.

نتيجه برخورد همدلانه چيست؟ نتيجه برخورد ناهمدلانه چيست؟

  • آقاي محمدي مدتي است كه به خاطر مشكلات خانوادگي نمي تواند سروقت دراداره حضور يابد و گاهي تاخير دارد. او مشكل خود را با رئيس خود مطرح كرده است.

برخورد همدلانه رئيس: متوجهم كه اين مشكلات برنامه كاري ات  را با اشكال روبه رو كرده  است.

برخورد ناهمدلانه رئيس: در هر حال همه مشكل دارند. اگر قرارباشد همه اينطوري رفتار كنند كه نميشود.

  • پروانه از رفتار عده اي از اقوام ناراحت است و ناراحتي خود را به شوهرش بيان مي كند.

نتيجه برخورد همدلانه چيست؟ نتيجه برخورد ناهمدلانه چيست؟

برخورد همدلانه شوهر: به نظرم اين رفتارها حسابي ناراحتت كرده است.

برخورد همدلانه شوهر: تو آدم حساسي هستي و هميشه سر مسائل بي اهميت خودتت را ناراحت مي كني.

نتيجه برخورد همدلانه چيست؟ نتيجه برخورد ناهمدلانه چيست؟

نكته مهم آن است كه همدلي به معني تاييد درست بودن رفتارهاي يك فرد نيست. مثلا در مورد آقاي محمدي برخورد همدلانه رئيس به اين معني نيست كه رفتار آقاي محمدي صحيح ياغلط است .بلكه در برخورد همدلانه نشان مي دهيم كه احساس فرد را درك مي كنيم و متوجه مشكل او هستيم. در ادامه برخورد همدلانه رئيس مي تواندبگويد كه خوب حالا فكر مي كني چطور مي تواني با داشتن اين مشكل به موقع در سر كار حاضر شوي. چون ضوابط اداري بر حضور به موقع در سركار اهميت زيادي مي دهد و من نگرانم از اينكه با ادامه اين وضعيت مشكلات ديگري براي تو پيش بيايد. آيامن مي توانم در اين زمينه كمكي كنم؟ همان طور كه ملاحضه كرديد با اين برخورد مدير به احساسات و شرايط آقاي محمدي همدلي مي كند و نشان مي دهد كه متوجه شرايط او هست ولي نمي تواند خارج از ضوابط اداري عمل نمايد. با اين حال، آمادگي خود را براي هم فكري با او اعلام مي كند.

در بسياري از موارد افراد برخورد همدلانه نشان نمي دهند چون تصور مي كنند همدلي به معني تاييد درست ياغلط بودن رفتارهاست و اگر همدلي نشان دهيم به صورت تلويحي نشان داده ايم كه رفتار فرد درست وصحيح است و چون فرد در اين مورد اشتباه مي كند پس نبايد رفتار همدلانه از خود نشان دهيم. .به ياد داشته باشيد كه همدلي فقط به اين معني است كه طرف مقابل و شرايط او رامي توانيم درك كنيم و بفهميم و لي اين كه اين رفتار درست يا غلط است ارتباطي با همدلي ندارد.

تاثيرات همدلي به شرح زيراست:

  • همدلي باعث ارتباط بهتر افراد با يكديگر مي شود. در واقع همدلي مي تواند ايجاد ارتباط كند و ارتباط را عميق تر و غني تر سازد. به عبارت ديگر، بسياري از مشكلات ارتباطي از آن جايي شروع مي شود كه يكي از طرفين يا هر دو طرف در همدلي مشكل يا ضعف داشته باشند. بسياري از مشكلات ارتباطي  زوجين و والدين و فرزندان از ناتواني در ابراز همدلي ريشه مي گيرد.
  • بسياري از خشونتها ي خانوادگي ناشي از ضعف و ناتواني در همدلي است. بسياري ازبد رفتاريهاي  والدين با فرزندان چه به صورت رفتارهاي جسمي و خشن (مانند كتك زدن )  يا به صورت بدرفتاري هاي رواني ( مانند تمسخر توهين يا تبعيض ) يا به صورت غفلت و بي توجهي از فرزندان  ريشه در ناتواني والدين در همدلي دارد. از سوي ديگر بسياري از فرار از منزل، دوري جستن از محيط خانه و بيشتر اوقات در بيرون از خانه بودن، افت هاي تحصيلي، افسردگي، خودكشي، خشونت و... نيز با فرزند آزاري و بدرفتاري با فرزندان ارتباط مستقيم دارد. بنابر اين با همدلي مي توان از اين آسيب ها نيز كاست.
  • تبعيض و پيش داوري در مورد انسانها ناشي از ناتواني در همدلي است. در جوامع و فرهنگ هايي كه كمتر همدلي رواج دارد ميزان پيش داوري در مورد انسانها بر اساس نژاد، قوميت، ثروت، تحصيلات و... بيشتر است. بنابراين هرچه همدلي افزايش يابد فضاي زندگي  انساني تر و سالم تري بين افراد به وجود مي آيد.

مهارت همدلی

ناتواني در بيان همدلي

گاهي اوقات افرادي كه نياموخته اند همدلي خود را بيان كنند يا در اين مورد ضعف دارند دچار اشتباه شده و معمولا به در مقابل ديگران به يكي از اشتباهات زير دچار مي شوند:

نصيحت كردن، راهنمايي كردن و ارائه  راه حل – در اين موارد قبل از اينكه به احساس فرد مقابل و ديدگاه او توجه شود، سيلي از را ه حل ها و راهنمايي ها بيان مي شود .به مثال زير توجه كنيد:

  • مريم از نحوه برخورد دوستش رنجيده  است و در مورد اين موضوع با دوست ديگرش درد دل مي كند تا از ناراحتي خود بكاهد.

واكنش دوست مريم : بهتر است كه تو هم مثل او برخورد كني، سعي كن ارتباطت را بااو كم كني، مراقب باش به همه افراد اعتماد نكني و قبل از آنكه كسي را براي دوستي خود انتخاب كني به درستي او را بشناسي.

سرزنش كردن در بعضي موارد به جاي همدلي به سرزنش كردن فرد پرداخته مي شود. به مثال زير دقت كنيد:

  • فرهاد با خانواده همسرش مشكلاتي پيدا كرده و در اين مورد با برادرش درد دل مي كند.

واكنش برادر فرهاد: اصلا از ابتدا هم اين ازدواج اشتباه بود و بهتر بود همان ابتدا از اين ازدواج منصرف مي شدي. از اول چرا درست تصميم نگرفتي كه حالا با اين مشكلات روبه رو نشوي. تو هميشه از روي احساساتت تصميم مي گيري و حالاهم بااين وضعيت روبه رو شدي.

به رخ كشيدن ومقايسه كردن- صابردانش جويي است كه در چند درس ضعيف است و مشكل خود را بايكي از استادان  درميان مي گذارد. استاد، براي اينكه به اوقوت قلب بدهد او را با بقيه افراد كلاس مقايسه مي كند ومي گويد: يعني مي خواهي بگويي كه از اين  همه دانش جوضعيف تري. اينها همه درسها را مي فهمند چطور است كه فقط تو يك نفر نمي فهمي.

بي اهميت وكوچك كردن مشكل- گاهي اوقات افراد براي كمك كردن يا تشويق و حمايت فرد ديگر به كوچك كردن و بي اهميت كردن موضوع مي پردازند. نكته مهم آن است كه چنانچه همدلي صورت نگيرد اين برخورد نه تنها كمك كننده نيست بلكه مي تواند آسيب رسان نيز باشد. به مثال زير دقت كنيد:

امين مشكلات متعددي دارد و اخيرا پدرش به  بيماري شديدي دچار شده و بستري است. او مشكل خود را با دوستش در ميان مي گذارد.

واكنش دوست: اي بابا همه ما مشكلات خانوادگي داريم. اصلا نبايد در زندگي به اين چيزها توجه كرد .

اغراق كردن يا بزرگ كردن مشكل- گاهي از موارد هنگامي كه فردي ناراحتي خود را با ديگران درميان مي گذارد، طرف مقابل چنان برخورد شديدي با مشكل مي كند و چنان مشكل را بزرگ مي كند كه فرد از بيان ناراحتي و مشكل خود پشيمان شده و دچار اضطراب شديدي مي شود.

  • مادر فهيمه بيمار است و فهيمه از او مراقبت ميكند و به همين دليل تحت فشاراست و اين موضوع را با دوستش در ميان مي گذارد.

واكنش دوست: تو مطمئني كه پزشكان  بيماري مادرت را درست تشخيص داده اند. شايد خوب تشخيص نداده باشند. به نظر من بهتر است كه به تشخيص يك پزشك اعتماد نكني و حتما دوباره به پزشك ديگري مراجعه كن. يكي از اقوام ما مشكلش مثل مادر تو بود و...

تعريف و مداهنه در بعضي موارد افراد براي كمك به شخصي كه ناراحتي خاصي دارد  به تعريف و مداهنه روي مي آورند. دراين برخورد آنها سعي مي كنند به طرف مقابل بگويند كه قوي تر و تواناتر از آن است كه از اين موضوعات ناراحت شود. به مثال زير توجه كنيد:

  • آقاي مهدوي به دنبال خريد منزل وام سنگيني گرفته است كه فشار زيادي به او مي آورد. او درمورد اين مشكل خود با دوستش درد دل كرده است.

واكنش دوست: توقوي تر از آني كه تحت فشار اين مشكلات قرار بگيري.

نتيجه اين برخورد آن است كه آقاي مهدوي احساس مي كند دوستش در مورد او اشتباه كرده و او ضعف و ناتواني واقعي خود را نشان داده است. اين برخورد باعث مي شود كه او دفعه بعد مشكل خود را اصلا با او درميان نگذارد. زيرا، حداقل برچسب فرد ضعيف به او زده نمي شود. در واقع در اين شرايط دوست، نه تنها به او كمك نكرده است بلكه در مورد قوي ياضعيف بودن او نيز قضاوت كرده است .

قضاوت كردن- در بعضي موارد افراد به جاي همدلي به قضاوت كردن مي پردازند. قضاوت دشمن همدلي است.

  • آقاي رجبي مشكل مالي شديدي پيدا كرده و به اشتباه و بدون اينكه بداند حسابش خالي است چك كشيده كه مشكلات عديده تري براي او ايجاد كرده است. او براي رهايي از اين وضعيت از دوستش كمك مي خواهد.

واكنش دوست: اين بزرگترين سهل انگاري است كه درتمام عمرم ديدم .

نتيجه آن است كه نه تنها به آقاي رجبي كمكي نشده است بلكه در مورد او قضاوت شده كه فرد سهل انگاري بيش نيست.

نحوه بيان همدلي

اگرچه درك همدلي براي همه ما آسان است ولي نحوه بيان همدلي يك مهارت است و مانند هر مهارت ديگري نياز به تمرين و تكرار و ممارست دارد. براي بيان همدلي بايد اصول زير را رعايت كنيد:

  1. به صحبت هاي ديگران خوب گوش كنيد. خوب گوش كردن يا به عبارت ديگر گوش كردن فعال اساس و مقدمه هر نوع ارتباط سالمي است. چنانچه به گفته هاي ديگران توجهي نداشته باشيد يا توجه اندكي داشته باشيد نمي توانيد برخورد همدلانه اي نشان دهيد.
  2. به احساسات و هيجان هاي فرد مقابل توجه كنيد. نكته اساسي در بيان همدلي توجه به احساس و هيجان فرد مقابل است. دقت داشته باشيد در اكثر موارد هنگامي كه فردي از شرايط خود صحبت مي كند يا درد دل مي كند يا مشكلي را در ميان مي گذارد؛ قبل از آن كه به دنبال راهنمايي، نصيحت، راه حل باشد؛ نياز به آن دارد كه فرد مقابل متوجه شود كه او چه احساس و حالتي را تجربه مي كند. به همين دليل، قبل ازآنكه راهنمايي كنيد، راه حل ارائه دهيد يا هر كار ديگري انجام دهيد سعي  كنيد احساس و حالت هيجاني فرد مقابل را متوجه شويد.
  3. براي آنكه بهتر بتوانيد احساس وهيجان فرد مقابل را متوجه شويد سعي كنيد خود را جاي فرد مقابل قرار دهيد. سعي كنيد از ديدگاه او به موضوع نگاه كنيد. در اين صورت بهتر متوجه خواهيد شد كه او چه حالات و احساساتي را تجربه مي كند. چنان چه بتوانيد خود راجاي ديگري بگذاريد، و از ديد او به مشكل نگاه كنيد بهتر قادر خواهيد بودكه احساسات  و حالات هيجاني او را درك كنيد.
  4. پس از آنكه احساس و حالات هيجاني او را متوجه شديد از تكنيك انعكاس احساس استفاده كنيد. اين تكنيك بسيار ساده  وآسان است شمافقط كافي است  همان كلماتي كه او به كار مي برد و احساساتش را بيان مي كندا به او برگردانيد. فقط كافي است گفته هاي او را خلاصه كنيد. به مثال هاي زير دقت كنيد:

برخورد ناهمدلانه: من با حداكثر ارفاق و دقت اوراق را تصحيح كرده ام و اصلا جاي بررسي ندارد.

زهره به دوست خود گلايه مي كندكه از رفتارش در مهماني گذشته رنجيده است.

برخورد همدلانه: آنطوري كه فهميدم رفتارم در مهماني باعث رنجش تو شده. ولي من منظور خاصي نداشتم.       

                      برخورد ناهمدلانه: من نمي فهمم كه چرا اين قدر حساسي.

5.سعي كنيد با احساس و عاطفه طرف مقابلتان همراه و هماهنگ شويد. به هنگام برخورد همدلانه بسيار مهم است كه واقعا طرف مقابل را درك كنيد و همدلي شما توام با يك احساس واقعي باشد. نه آنكه به صورت تصنعي و ماشيني به انعكاس احساس بپردازيد. به مثال زير دقت كنيد:

شيوا از اينكه نتواند امتحانات خود را با موفقيت طي كند، نگران است و اين نگراني خود را باخواهرش درميان مي گذارد.

برخوردنا همدلانه: خواهر شيوا درحالي كه كتاب مي خوان دو اصلا نگاهي نيز به شيوا نمي اندازد با لحن سرد و بي احساسي مي گويد: بايد از قبل فكر اين موقع ها رامي كردي.                     

برخورد همدلانه: در حالي كه به صورت شيوا نگاه مي كند، كتاب خواندن را رها كرده و با صدايي كه توام با توجه است به او مي گويد: نگراني كه نتواني درامتحاناتت موفق شوي.

6. پرس و جو كنيد. آخرين مرحله آن است كه از طرف مقابلتان سوالهايي بپرسيد تابهتر بتوانيد با احساس او همراه شويد و يا مطمئن شويد به درستي احساسات او را متوجه شديد. 


اشتراک در شبکه های اجتماعی



ارسال دیدگاه