یکی از زمان های سخت زندگی، زمانی است که کسی یا چیزی که برای مان مهم و عزیز است را از دست می دهیم. از دست دادن تجربه شایع انسانی است و هرچه انسان ها بزرگ تر می شوند، بیشتر از دست می دهند. در این اوقات، احساس های منفی زیادی به سراغ انسان ها می آید. گاهی اوقات به نظر می رسد این رنج پایانی ندارد. در بسیاری از مواقع، افراد سعی می کنند وانمود کنند اتفاقی نیفتاده است و در بسیاری از موارد، امیدوارند که دوباره شخص مورد نظر به زندگی آنها برگردد. با این حال، از دست دادن و سوگ به دنبال آن، فقط شامل حال اشخاص نمی شود. گاهی انسان ها چیزی را از دست می دهند که برای شان مهم است مانند، موقعیت، مقام، جایگاه و شان، دارایی (منزل، ماشین) یا حتی بخشی از سلامتی خود (مانند هنگامی که فرد متوجه می شود به یک بیماری مانند دیابت مبتلا شده است). موارد زیر نمونه های شایعی از سوگ و از دست دادن است:
- جدایی یا به هم خوردن یک رابطه عاشقانه
- از دست دادن احساس امنیت بعد از سرقت
- از دست دادن شغلی مهم
- از دست دادن سلامت
- از دست دادن دارایی ها
- طلاق یا متارکه
- سق جنین عمدی یا غیرعمدی
- از دست دادن امید یا آرزوها
- مرگ یکی از عزیزان
- بیماری جدی یکی از عزیزان
هر چه از دست دادن شدید تر باشد، سوگ به دنبال آن هم شدیدتر خواهد بود. سوگ با علایم و نشانه های خاصی همراه است ازجمله:
- غم، بغض، گریه و افسردگی
- ناامیدی
- بی هدفی و سردی نسبت به زندگی
- بی قراری
- اشتغال فکر زیاد به فرد یا شی از دست رفته
- جست و جوی علت یا انگیزه جدایی یا از دست دادن
- بی اشتهایی یا پراشتهایی
- مشکل در به خواب رفتن
- کاهش تمرکز و توجه
- ناتوانی در فکر کردن به موضوعی دیگر
- میل شدید به برگرداندن شخص یا شی از دست رفته
با این حال، به یاد داشته باشید کلیه موارد بالا طبیعی است. اگر فردی که شخص یا شی مهمی را از دست داده باشد و بخندد و شاد باشد تعجب آور است نه غم و پریشانی بعد از آن. به عبارت دیگر، ممکن است که در مدت سوگواری فرد رنج زیادی بکشد و پریشانی زیادی را تحمل کند، ولی، آن چه بر او می گذرد نرمال و عادی است. با این حال، بسیاری از مردم باورها و عقاید اشتباهی در مورد سوگ دارند که در این جا به تعدادی از آنها اشاره می شود:
برای فراموش کردن طرف مقابل، سریع باید کسی را جایگزین کرد.
بعضی افرادی که در روابط عاشقانه خود با شکست روبه رو می شوند و رابطه شان قطع می شود، بلافاصله با جایگزین کردن فرد دیگری سعی در انکار سوگ خود دارند. مشکل این جا پیش می آید که در رابطه جدید، مشکلات رابطه قبلی سرایت می کند و نه تنها مشکل سوگواری حل نمی شود بلکه در رابطه جدید هم فرد با مشکل دیگری روبه رو می شود که خود، به از دست دادن و سوگ دیگری می انجامد.
با گذشت زمان همه چیز حل می شود.
حقیقت آن است که سوگواری دارای مراحل خاصی است که باید این مراحل پیش بروند و زمان تعیین کننده نیست. گاهی اوقات، بعد از گذشت زمان طولانی، از شدت سوگ کم نمی شود. سوگ حل نشده خود، باعث مشکلات و معضلات دیگری می شود که فرد علاوه بر سوگ باید با آنها نیز دست و پنجه نرم کند.
سوگ یک سال طول می کشد.
سوگ دارای چند مرحله است: شوک، انکار، عصبانیت و خشم، افسردگی و پذیرش. پیشرفت سوگ و کاهش علایم بستگی به طی این مراحل دارد که همیشه پشت سرهم نیستند. طی مراحل بالا، ممکن است یک سال طول بکشد و گاهی هم بیشتر. گاهی ممکن است فرد در یکی از مراحل بماند و سوگ پیش نرود. در این جاست که گفته می شود سوگ پیچیده ایجاد شده است که بر زندگی فرد سایه سنگینی می اندازد.
اگر کسی گریه نکند، یعنی سوگوار نیست.
همان طور که در بالا دیدید، فرد سوگوار مراحل مختلفی طی می کند. هر مرحله علایم و نشانه های خاص خود را دارد. ممکن است در مرحله انکار، علایمی در فرد مشاهده نشود یا مثلاً در مرحله خشم بیشتر تظاهرات خشم و عصبانیت در فرد دیده شود.
آدم قوی موقع سوگواری، چیزی نشان نمی دهد.
سوگ یکی از احساسات منفی سنگین و شدید انسان هاست. انسان قوی نیز همانند هر انسانی در این مرحله از زندگی خود دچار رنج و پریشانی می شود و بیان این ناراحتی چیز عجیبی نیست. قوی بودن به معنی نداشتن احساسات و هیجان ها نیست.
هنگام تجربه سوگ مهم است که:
- از دیگران کمک بگیرید و در کنار دوستان و اطرافیان صمیمی خود باشید.
- احساسات خود را بیان کنید و آنها را مخفی نکنید.
- از اعتقادات تان کمک بگیرید. اعتقادات انسان ها به این تجارب معنی می دهند که تحمل آنها را راحت تر می کند.
- خود را به احساسات تان بسپرید و هر حسی که دارید آن را بیان کنید.
- به حرف های دیگران در مورد این که چطور باید احساس خود را بیان کنید توجهی نکنید.
- شرکت در روان درمانی و به خصوص گروه درمانی کمک می کند تا تجارب خود را با سایر افرادی که تجربه مشترک و مشابهی دارند بیان کنید، درک بشوید و سریع تر دوره سوگ خود را پشت سر بگذارید.
